Opinia biegłego to dokument, będący efektem pracy biegłego z zakresu informatyki śledczej. Raport biegłego zawiera m.in. podsumowanie prowadzonych przez niego prac badawczych oraz osiągnięte wyniki. Opinia powinna odpowiadać na pytania organu, być sporządzona w sposób jasny i zrozumiały, zarówno dla sądu i prokuratora, jak również stron i uczestników postępowania.
Rola biegłego z zakresu informatyki śledczej w procesie dowodowym jest nieoceniona. Od jego kompetencji i umiejętności, a także skuteczności użytych narzędzi zależy w dużej mierze wynik postępowania. Jednakże eksperci computer forensic borykają się z wieloma trudnościami wpływającymi na efektywność ich działań.
Niemal połowa gospodarstw domowych posiada cztery, bądź więcej urządzeń wyposażonych w elektroniczne nośniki danych. Nie ma co się zatem dziwić, że policyjnym biegłym z zakresu informatyki śledczej brakuje mocy przerobowych przy wydawaniu opinii w zakresie badania zawartości zabezpieczonych nośników cyfrowych.
Wraz z powszechną cyfryzacją funkcjonowania praktycznie wszelkich obszarów życia, także proces dowodowy prowadzony przez organy wymiaru sprawiedliwości – sądy i prokuratury korzysta ze źródeł dowodowych opartych na nośnikach i danych elektronicznych.
Oczywistym jest, że firmy – zwłaszcza te duże – zbierają informacje o swoich rywalach rynkowych. Taki rekonesans jest dopuszczalny, dopóki mieści się w ramach legalnej działalności, np. białego wywiadu, stanowiącego formę wywiadu gospodarczego i nie zaczyna wypełniać znamion szpiegostwa przemysłowego, czy innej formy działalności przestępczej.
Informatyka śledcza cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Jednak znalezienie odpowiedniego kandydata do pracy w charakterze biegłego z zakresu computer forensic nie jest łatwo. Dlatego zatrudniając eksperta z zakresu informatyki śledczej łatwo jest popełnić błąd, który może kosztować firmę utratę zaufania u klientów.
Biegły to osoba, która posiada wiadomości specjalne, a więc wiedzę znacznie wybiegającą poza przeciętną znajomość danego zagadnienia. W związku z tym, wydawać by się mogło, że praca biegłych powoływanych przez organy wymiaru sprawiedliwości w ramach przeprowadzania ekspertyz na potrzeby wydania opinii jest bardzo dobrze opłacana. Nic bardziej mylnego.
Informatyka śledcza to specyficzna specjalizacja, zaś omyłki w pracach analitycznych wchodzących w zakres computer forensic mogą być na tyle znamienne w skutkach, że dyskwalifikują zgromadzone w sprawie dowody elektroniczne.
Przepisy prawa dopuszczają sytuacje, w których w prowadzonym postępowaniu może zostać dopuszczony dowód pozyskany z naruszeniem przepisów postępowania, bądź za pomocą przestępstwa.
W sprawach dużej wagi, kiedy cyfrowe materiały dowodowe mogłyby obciążyć sprawcę, ten często niszczy zapis cyfrowy, bądź cały nośnik, w nadziei uniknięcia odpowiedzialności karnej. W takiej sytuacji zastosowanie znajduje odzyskiwanie danych oraz informatyka śledcza.
Opinie biegłych wykorzystywane są w prowadzonych postępowaniach, w których stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Jednak błędy popełniane przy przeprowadzaniu analizy mogą stanowić podstawę zakwestionowania opinii biegłego oraz zdecydować o konieczności powołania innego biegłego.