Dowody cyfrowe to dowody pozyskiwane z elektronicznych nośników danych – dysków twardych komputerów, telefonów i smartfonów, a także związane z aktywnością sprawcy w sieci.
Dowody cyfrowe traktowane są dziś na równi z dowodami analogowymi, a na ich pozyskiwanie pozwalają narzędzia stosowane przez informatykę śledczą. Biegli z zakresu computer forensic przeszukują nośniki pod kątem występowania na nich określonych treści, a następnie opracowują raport, których może być wykorzystany w prowadzonym postępowaniu.
Rola biegłego z zakresu informatyki śledczej w procesie dowodowym jest nieoceniona. Od jego kompetencji i umiejętności, a także skuteczności użytych narzędzi zależy w dużej mierze wynik postępowania. Jednakże eksperci computer forensic borykają się z wieloma trudnościami wpływającymi na efektywność ich działań.
Informatyka śledcza obejmuje zespół czynności mających na celu zbadanie zawartości nośnika cyfrowego pod kątem występowania na nim określonych treści. Biegły z zakresu computer forensic działa z zachowaniem łańcucha dowodowego, zaś niezbędne wsparcie zapewniają mu rozwiązania programowo – sprzętowe tworzone specjalnie na potrzeby pozyskiwania dowodów cyfrowych.
Podstawę materiału dowodowego w sprawach pedofilii stanowi zwykle zawartość elektronicznych nośników danych, zaś pozyskiwaniem oraz analizą zdjęć i innych materiałów o charakterze pedofilskim zajmuje się informatyka śledcza.
We współczesnym świecie na materiał dowodowy składają się nie tylko tzw. dowody analogowe, ale przede wszystkim dokumenty i materiały cyfrowe zapisywane i przechowywane w pamięciach elektronicznych nośników danych.
Internet to bardzo wszechstronne medium – pozwala na załatwienie spraw urzędowych, robienie zakupów, dostarcza wiedzę i rozrywkę. Umożliwia nawiązywanie i pielęgnowanie relacji międzyludzkich, może być też narzędziem wspomagającym flirt.
Z uwagi na powszechność wykorzystywania telefonów komórkowych, wiele informacji które mogą posłużyć jako cyfrowy dowód w prowadzonym postępowaniu zapisywanych jest w pamięci urządzenia. Czy osoba oskarżona musi podać dane dostępowe do urządzenia, by policja mogła uzyskać dostęp do zawartości jego pamięci?
Informatyka śledcza cieszy się coraz większym zainteresowaniem. Jednak znalezienie odpowiedniego kandydata do pracy w charakterze biegłego z zakresu computer forensic nie jest łatwo. Dlatego zatrudniając eksperta z zakresu informatyki śledczej łatwo jest popełnić błąd, który może kosztować firmę utratę zaufania u klientów.
Informatyka śledcza to specyficzna specjalizacja, zaś omyłki w pracach analitycznych wchodzących w zakres computer forensic mogą być na tyle znamienne w skutkach, że dyskwalifikują zgromadzone w sprawie dowody elektroniczne.
Przepisy prawa dopuszczają sytuacje, w których w prowadzonym postępowaniu może zostać dopuszczony dowód pozyskany z naruszeniem przepisów postępowania, bądź za pomocą przestępstwa.
Opinie biegłych wykorzystywane są w prowadzonych postępowaniach, w których stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Jednak błędy popełniane przy przeprowadzaniu analizy mogą stanowić podstawę zakwestionowania opinii biegłego oraz zdecydować o konieczności powołania innego biegłego.