Dowód cyfrowy to nic innego jak materiał pozyskiwany z elektronicznych nośników danych, który może być wykorzystany w ramach prowadzonego postępowania.
W procesie gromadzenia oraz analizy dowodów cyfrowych konieczne jest zastosowanie blokerów mających na celu zapewnienie niezmienności materiału dowodowego.
Dowody cyfrowe pozyskiwane są przez biegłych z zakresu computer forensic, powoływanych przez organy ścigania, w ramach prowadzonych przez nie postępowań.
Rola biegłego z zakresu informatyki śledczej w procesie dowodowym jest nieoceniona. Od jego kompetencji i umiejętności, a także skuteczności użytych narzędzi zależy w dużej mierze wynik postępowania. Jednakże eksperci computer forensic borykają się z wieloma trudnościami wpływającymi na efektywność ich działań.
Współpraca radców prawnych z informatykami może okazać się w najbliższym czasie nie tyle pożądana, co wręcz nieodzowna. W związku z tym, może warto wyprzedzić konkurencję i już dziś nawiązać konstruktywną kooperację, zwłaszcza, że kancelarii radcowskich jest wiele, zaś profesjonalnych laboratoriów informatyki śledczej w skali całego kraju funkcjonuje zaledwie kilka.
Wraz z powszechną cyfryzacją funkcjonowania praktycznie wszelkich obszarów życia, także proces dowodowy prowadzony przez organy wymiaru sprawiedliwości – sądy i prokuratury korzysta ze źródeł dowodowych opartych na nośnikach i danych elektronicznych.
Oczywistym jest, że firmy – zwłaszcza te duże – zbierają informacje o swoich rywalach rynkowych. Taki rekonesans jest dopuszczalny, dopóki mieści się w ramach legalnej działalności, np. białego wywiadu, stanowiącego formę wywiadu gospodarczego i nie zaczyna wypełniać znamion szpiegostwa przemysłowego, czy innej formy działalności przestępczej.
Inteligencja mediów społecznościowych (SOCMINT) jest niezwykle ważnym elementem inteligencji cyfrowej, która sama w sobie stanowi istotne źródło informacji dla policji, organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, organów bezpieczeństwa i wywiadu, a także środowisk biznesowych i osób fizycznych, na temat tożsamości, lokalizacji, relacji, powiązań i zamiarów badanych jednostek oraz nastrojów społecznych i trendów rynkowych.
Biegły to osoba, która posiada wiadomości specjalne, a więc wiedzę znacznie wybiegającą poza przeciętną znajomość danego zagadnienia. W związku z tym, wydawać by się mogło, że praca biegłych powoływanych przez organy wymiaru sprawiedliwości w ramach przeprowadzania ekspertyz na potrzeby wydania opinii jest bardzo dobrze opłacana. Nic bardziej mylnego.
Informatyka śledcza to specyficzna specjalizacja, zaś omyłki w pracach analitycznych wchodzących w zakres computer forensic mogą być na tyle znamienne w skutkach, że dyskwalifikują zgromadzone w sprawie dowody elektroniczne.
W sprawach dużej wagi, kiedy cyfrowe materiały dowodowe mogłyby obciążyć sprawcę, ten często niszczy zapis cyfrowy, bądź cały nośnik, w nadziei uniknięcia odpowiedzialności karnej. W takiej sytuacji zastosowanie znajduje odzyskiwanie danych oraz informatyka śledcza.
Opinie biegłych wykorzystywane są w prowadzonych postępowaniach, w których stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Jednak błędy popełniane przy przeprowadzaniu analizy mogą stanowić podstawę zakwestionowania opinii biegłego oraz zdecydować o konieczności powołania innego biegłego.
Wybór odpowiedniego laboratorium z zakresu informatyki śledczej determinuje często powodzenie prowadzonego postępowania. Warto zatem skorzystać z wskazówek dotyczących pracy biegłych z zakresu informatyki śledczej, które pozwolą uniknąć błędów przy nawiązywaniu i realizacji współpracy ze specjalistą computer forensic.