Pod koniec ubiegłego roku Urząd Komunikacji Elektronicznej opublikował raport z badania klientów instytucjonalnych (małych i średnich firm) pt. Badanie opinii publicznej w zakresie funkcjonowania rynku usług telekomunikacyjnych oraz preferencji konsumentów.
Struktura firm poddanych badaniu
Badanie zostało przeprowadzone w listopadzie i grudniu 2018r. (więc jest całkiem świeże) dla UKE przez Danae Sp. z o.o. i Realizacja Sp. z o.o. na grupie czterystu klientów instytucjonalnych – mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Struktura badanych przedstawiała się następująco:
– 24,3% – firmy jednoosobowe,
– 41,8%– firmy zatrudniające od 2 do 9 pracowników,
– 22,3% – przedsiębiorstwa do 49 osób.
Jeśli chodzi o staż i doświadczenie badanych podmiotów, to ponad połowa z nich istnieje na rynku co najmniej 6 lat – 22% badanych powstało od 6 do 10 lat temu, zaś 32,8% od 11 do 20 lat.
Rola internetu w funkcjonowaniu małych i średnich przedsiębiorstw
Współczesne polskie przedsiębiorstwa zdają sobie sprawę z roli jaką w codziennym życiu i pracy odgrywa dziś internet – 85,7% badanych posiada dostęp do sieci, przy czym w większości jest to internet stacjonarny – 53,3%, duża część korzysta również z internetu w telefonach komórkowych – 62,7%.
Po internet w firmach sięga się w celu pozyskiwania potrzebnych informacji – 81,3% oraz korzystania z portali informacyjnych – 71,5%, ale także w celach komunikacji z klientami – 71%, pozyskiwania nowych klientów oraz w celach reklamowych – 52,6%. Połowa badanych za pośrednictwem internetu prowadzi także komunikację wewnętrzną.
Jednak, jeśli chodzi o znaczenie korzystania z internetu z punktu widzenia funkcjonowania firmy, to za kluczowe narzędzie niezbędne do podstawowej działalności firmy uznało go niewiele ponad ¼ badanych, bo 26,3%. Dla większości – 42,1% mimo, że internet stanowi ważne narzędzie pracy, to ma on jednak charakter pomocniczy dla działalności podstawowej, a dla prawie 9% badanych internet nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia działalności firmy.
Przetwarzanie dużych zbiorów danych, czyli big data
Big data to pojęcie, które na dobre zagościło w słowniku współczesnych przedsiębiorstw, związane jest bowiem z przetwarzaniem oraz ochroną dużych zasobów cyfrowych informacji wytwarzanych każdego dnia przez świat biznesu. Jednak jeśli chodzi o polskich małych przedsiębiorców, to zaledwie 21,2% spotkało się z pojęciem Big Data, zaś tylko 7,2% firm korzysta z przetwarzania wielkich zbiorów danych, używając do tego zarówno z własnych zasobów – 3,6%, jak i infrastruktury zewnętrznej – 3,6%.
Dużo większa świadomość przedsiębiorców związana jest z przetwarzaniem danych w chmurze, a samo pojęcie jest nieobce 43,6% badanych. Spośród firm korzystających z internetu 10,3% przetwarza dane za pośrednictwem clouda. Większość (bo ponad 94%) przedsiębiorców dostrzega szereg korzyści wynikających z przetwarzania danych w chmurze, wśród których wyliczają:
60% – bezpieczeństwo przed utratą danych
50,9% – łatwość obsługi
49,5% – wydajność i niezawodność
34,5% – oszczędność kosztów
31,7% – bieżący monitoring procesów
Niebezpieczeństwa związane z przetwarzaniem danych w chmurze
Niemal 1/3 przedsiębiorców (27,9%) zdaje sobie także sprawę z zagrożeń jakie niesie przetwarzanie danych w chmurze, wśród nich wskazując następujące niebezpieczeństwa:
– wyciek danych na skutek awarii
– możliwość wglądu do danych przez osoby niepożądane – właściciela chmury, bądź osoby trzecie
– wyciek danych na skutek ataków hakerskich
– ryzyko dotyczące prywatności i bezpieczeństwa chmury spowodowane niedostatecznym uregulowaniem tych kwestii przez prawo
Oznacza to, że mali przedsiębiorcy zwyczajnie nie ufają podmiotom zewnętrznym, którym mieliby powierzyć dostęp do swoich danych, dlatego najczęściej ich dane przechowywane są po prostu na biurowych komputerach zainstalowanych w siedzibie organizacji.
Zagrożenia płynące z sieci
Jednocześnie firmy świadome są zagrożeń związanych z korzystaniem z sieci, dlatego 69% firm wykorzystuje programy antywirusowe, zaś 82% korzysta z aktualnych wersji oprogramowania. Firmy korzystają również z rozwiązań mających na celu zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i prywatności w sieci, używając do tego celu VPN (56,4%), czy Proxy (52,8%). Niestety tylko 57,4% wie w jaki sposób sprawdzić czy połączenie z internetem jest bezpieczne, zaś aż 88,2% firm nie zatrudnia osób odpowiedzialnych za zabezpieczenie sieci i bezpieczeństwo danych. Wynik ten jest przerażający, biorąc pod uwagę jak zawodny bywa sprzęt oraz ile zagrożeń czyha na użytkowników sieci.
Małe przedsiębiorstwa niewyedukowane w zakresie bezpieczeństwa danych
Badanie przeprowadzone przez UKE nie pozostawia złudzeń – polski mikrobiznes ma zaledwie mgliste pojęcie o kwestiach bezpieczeństwa zasobów cyfrowych. Być może wynika to z faktu, że choć małe firmy muszą korzystać z narzędzi nowych technologii, chociażby do komunikacji z klientami, czy reklamy w sieci, to core małego biznesu opiera się na świadczonych usługach, nie zaś strice na danych generowanych przez organizację. Informacje wytwarzane przez małe firmy zwyczajnie nie mają wartości, która uzasadniałaby przykładanie większej wagi do ich bezpieczeństwa. Być może wpływ na taką sytuację ma również fakt, że zdecydowana większość – 95,6% nigdy nie stała się ofiarą nadużyć związanych z wykorzystaniem udostępnionych przez firmę danych, zaś tylko 2,1% spotkało się w ostatnim roku z próbą wyłudzenia danych osobowych pracowników lub klientów. Z drugiej strony być może większość małych przedsiębiorców po prostu nie zdaje sobie sprawy na ile istotne są wytwarzane przez nie dane, póki nie dojdzie do incydentu, skutkującego utratą dostępu do nich.