Przepisy prawa wyraźnie wskazują, w jakich sytuacjach możliwy jest zwrot zakupionego towaru. Poza tymi konkretnymi przypadkami nie ma możliwości oddania rzeczy sprzedawcy, tylko dlatego, że zmieniliśmy zdanie.
Możliwość zwrotu zakupionego towaru uzależniona jest od kliku czynników:
- Jaką drogą dokonany był zakup
- Czy nabywając towar kupujący posiadał status konsumenta
- Czy towar jest pełnowartościowy, czy też ma wady
ZWROT TOWARU ZAKUPIONEGO W SKLEPIE INTERNETOWYM
Podstawowym aktem regulującym możliwość zwrotu towaru zakupionego w sklepie internetowym, bądź poza lokalem przedsiębiorstwa jest ustawa z dnia 30 maja 2014r. o prawach konsumenta. Akt ma zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do zakupów realizowanych przez konsumentów, którymi zgodnie z treścią art. 221 kodeksu cywilnego są osoby fizyczne dokonujące z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową – jednym słowem są to osoby fizyczne, nabywające towary na potrzeby prywatne. Ustawa nie chroni zatem firm, dokonujących zakupów w sieci na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, ani osób, które co prawda działały jako konsument, ale poprosiły o wystawienie faktury np. na zaprzyjaźnioną firmę. Zatem zakup jako firma nawet jeśli towar używany jest na prywatne potrzeby jej właściciela, zamyka drogę do możliwości skorzystania z ochrony jaką zapewnia ustawa o prawach konsumenta.
Ideą ustawy było zapewnienie bezpieczeństwa osobom fizycznym dokonującym zakupów w sieci, które nie miały możliwości obejrzenia towaru, zapoznania się z jego właściwościami, tak jak mogłyby uczynić, gdyby zakup dokonywany był w sklepie stacjonarnym. Wraz z rozwojem usług internetowych znaczna ilość sprzedających przeniosła swą działalność do sieci, co znacznie uprościło ich pracę oraz zmniejszyło koszty prowadzenia działalności. Wiele sklepów internetowych nie magazynuje u siebie towarów, a swe witryny internetowe ma zintegrowane z hurtowniami i dużymi dostawcami, które w ich imieniu wysyłają zakupiony towar do klientów. Wraz z taką optymalizacją pojawiła się jednak cała masa oszustów, wysyłających towary znacznie odbiegające od tych prezentowanych w swym sklepie.
Na mocy ustawy, konsument który dokonał zakupu internetowego, może w terminie 14 dni odstąpić od zawartej w ten sposób umowy sprzedaży i bez podawania przyczyny oraz ponoszenia kosztów zwrócić zakupiony towar. Zatem jeśli klient uzna, że towar nie spełnia jego oczekiwań, nie podoba mu się, bądź zwyczajnie rozmyślił się z zakupu, może zwrócić go sprzedawcy.
Warunkiem formalnym ze strony konsumenta jest konieczność złożenia sprzedawcy oświadczenia o odstąpieniu od umowy oraz odesłaniu zakupionej rzeczy. Zwrot zakupionego towaru powinien nastąpić nie później niż 14 dni od dnia odstąpienia od umowy. Sklep ma obowiązek niezwłocznie, jednak nie później niż w ciągu 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia, zwrócić konsumentowi wszelkie poniesione koszty, zatem koszt zakupu, powiększony o koszty dostarczenia rzeczy.
Oczywiście ustawa przewiduje również szereg wyjątków od możliwości odstąpienia od umowy przez konsumenta, np. w sytuacji kiedy zakupiony towar został wyprodukowany specjalnie dla kupującego, czy rzecz ulega szybkiemu zepsuciu.
ZWROT TOWARU NIEPEŁNOWARTOŚCIOWEGO W RAMACH RĘKOJMI LUB GWARANCJI
Niezależnie od tego, jaką drogą nabyliśmy towar, zawsze istnieje możliwość jego zwrotu w celu naprawy, bądź wymiany na nowy, jeśli zakupiona rzecz ma wady fizyczne bądź prawne. Zwrot towaru realizowany jest na mocy prawa na warunkach rękojmi – przez sprzedawcę, bądź gwarancji, udzielanej przez producenta. W odniesieniu do rękojmi, konsument znowu korzysta ze wzmocnionej ochrony.
Zgodnie z art. 5561 . § 1. kodeksu cywilnego wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym
Mówiąc kolokwialnie, rzecz jest wadliwa, jeśli jest niesprawna, nie działa, czy nie ma cech i funkcjonalności, o których istnieniu zapewniał sprzedawca. Z uprawnień z tytułu rękojmi skorzystać można w ciągu dwóch lat od dnia wydania kupującemu rzeczy. Jednakże sprzedawca jest zwolniony z odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeśli kupujący wiedział o istnieniu wady, np. w sytuacji, kiedy sprzedawca znacznie obniżył cenę towaru z powodu jego braków. Ponad to, w odniesieniu do rzeczy używanych nabywanych przez konsumentów, rękojmia na taką wadliwą rzecz może być ograniczona do roku od dnia wydania rzeczy.
Uprawnienia kupującego wynikające z rękojmi
Jeśli zakupiony towar zepsuje się kupujący może żądać:
- Wymiany rzeczy na wolną od wad, czyli sprawną
- Usunięcia wady, czyli naprawy
- Obniżenia ceny
- Dodatkowo, jeśli rzecz wadliwa została zamontowana, kupujący może żądać od sprzedawcy demontażu i ponownego zamontowania po naprawie, bądź wymianie na nową. Jeśli sprzedawca uchyli się od tego obowiązku, kupujący może dokonać tych czynności na koszt sprzedawcy.
Rękojmia, a gwarancja
Od rękojmi należy odróżnić gwarancję, która stanowi odrębną formę ochrony kupującego. Wiele osób traktuje oba instrumenty jako tożsame i wszystkie uprawnienia związane z wymianą, bądź naprawą zakupionego towaru nazywa gwarancją. W odróżnieniu od rękojmi, która z mocy prawa przysługuje wszystkim kupującym, a dochodzić jej należy od sprzedawcy, gwarancja jest dobrowolnie udzielana przez producenta i to on realizuje uprawnienia określone w gwarancji. Faktem jest, że z punktu widzenia kupującego oba uprawnienia wyglądają podobnie – zwykle realizowane są poprzez dostarczenie uszkodzonej rzeczy do miejsca zakupu, a uszkodzony towar jest naprawiany, wymieniany na nowy, bądź zwracane są pieniądze.
ZWROT TOWARU PEŁNOWARTOŚCIOWEGO, ZAKUPIONEGO W SKLEPIE STACJONARNYM – DOBRE OBYCZAJE I POLITYKA PROKLIENCKA
Jeśli chodzi o towar pełnowartościowy zakupiony w sklepie stacjonarnym, to sprzedawca nie ma prawnego obowiązku przyjęcia jego zwrotu, bądź wymiany na inny. Choć wiele sieci, zwłaszcza odzieżowych umożliwia oddanie garderoby, która po przymierzeniu w domu przestała się nam podobać, to jest to wyłącznie przejaw dobrej woli firmy i stanowi wyraz wyjścia naprzeciw oczekiwaniom jej klientów. Niektóre sklepy przestrzegają jednak przed rozważnymi zakupami, ponieważ nie uwzględniają zwrotów. Czasami zwrot obwarowany jest określonymi warunkami, np. należy go dokonać w określonym czasie, rzeczy nie mogą mieć śladów użytkowania, a pieniądze zwracane są nie w formie gotówkowej, lecz na kartę podarunkową sieci. Niekiedy firmy dopuszczają jedynie wymianę towaru na inny.
W dzisiejszych czasach kupujący ma ogromny wybór – kuszony jest stekami promocji, korzystnych rabatów oraz dodatkowych korzyści. Wiele osób nabywa więc niepotrzebne rzeczy pod wpływem chwili. Czasami jednak warto może zastanowić się, czy dana rzecz jest nam rzeczywiście potrzebna, bowiem zwrot towaru możliwy jest tylko w określonych sytuacjach, a nie nieprzemyślane zakupy mogą tylko nadwyrężyć nasz budżet.