W dobie rewolucji cyfrowej podstawę komunikacji międzyludzkiej stanowią informacje przesyłane drogą elektroniczną przy użyciu narzędzi nowych technologii. Utrata dostępu do wiadomości elektronicznych może znacznie utrudnić pracę organizacji, zwłaszcza, że część informacji zapisanych w mailach i załącznikach do nich, zwykle nie jest archiwizowana w innej lokalizacji.
Współczesna komunikacja elektroniczna
Każdego dnia przeciętny użytkownik komputera i telefonu porozumiewa się ze światem zewnętrznym za pośrednictwem systemu maili, wiadomości sms i mms, a także komunikatorów internetowych oraz mediów społecznościowych. Użytkownie tych narzędzi jest dziś tak naturalne, że chyba nikt nie wyobraża sobie funkcjonowania bez nich, tym bardziej, jeśli wziąć pod uwagę komunikację w strukturach różnego rodzaju firm i organizacji, w których każdego dnia wysyłane są wysyłane są setki, jeśli nie tysiące wiadomości dziennie.
Wiadomości elektroniczne przechowywane są w pamięciach urządzeń, przy użyciu których zostały nadane lub odebrane, bądź na serwerze dostawcy usługi pocztowej, czy właściciela platformy społecznościowej. Czasami w ramach archiwizacji dane zapisywane są na dodatkowych urządzeniach, np. dyskach zewnętrznych, czy też wysyłane do chmury.
Zwykle użytkownicy nie zadają sobie jednak trudu ustalenia gdzie i na jakich zasadach zapisuje się ich korespondencja, póki nie dojdzie do awarii sprzętu – telefonu, komputera, bądź serwera, przypadkowego usunięcia danych, akcji sabotażowych, bądź działań hakerskich, blokujących dostęp do danych. W takich sytuacjach jedynym sposobem na przywrócenie dostępu do skrzynki elektronicznej jest odzyskiwanie wiadomości. Usługa zlecona laboratorium data recovery może przybrać jedną z form: odzyskiwanie poczty email, odzyskiwanie wiadomości sms, odzyskiwanie danych z Messengera, odzyskiwanie danych z whatsAp, czy odzyskiwanie danych z pozostałych komunikatorów internetowych.
Odzyskiwanie poczty elektronicznej
Możliwość realizacji usługi odzyskiwania poczty mailowej uzależniona jest przede wszystkim od tego, gdzie przechowywane są dane użytkownika. Jeśli cała korespondencja prowadzona była z wykorzystaniem programu pocztowego zainstalowanego w pamięci dysku twardego, telefonu, czy serwera firmowego, to istnieje duża szansa na przywrócenie dostępu do danych przez profesjonalistów. W zależności od rodzaju i rozmiaru usterki (uszkodzenie logiczne, bądź mechaniczne nośnika) dane można odzyskać zwykle praktycznie w stu procentach. W pierwszej kolejności serwis przywraca nośnikowi sprawność na potrzeby realizacji procesu data recovery, a następnie wydobywa z niego utracone wiadomości.
Gorzej jest, jeśli cała zawartość skrzynki pocztowej przechowywana była na serwerze dostawcy, np. na gmailu, czy u innego operatora – onet, interia, o2, czy wp. W celu przywrócenia dostępu do danych konieczne jest bowiem fizyczne posiadanie nośnika, na których zapisywane były informacje. Niestety, w przypadku korzystania z poczty w chmurze praktycznie nie ma szans, by operator zezwolił firmie data recovery na realizację procesu odzyskiwania danych poprzez dostęp do zasobów jego data center. Cechą charakterystyczną zewnętrznych serwerowni jest współdzielenie przestrzeni dyskowej przez wielu użytkowników – trudno zatem wyobrazić sobie, by właściciel chmury zezwalał na realizację procesu odzyskiwania danych każdorazowo, gdy pojedynczy użytkownik przypadkowo usunie swoje maile.
Inny problem stanowią globalne awarie dotyczące operatora, np. pożar serwerowni, czy atak hakerski na zasoby centrum danych, które praktycznie pozbawiają użytkowników jakichkolwiek możliwości wpływu na ponowne uzyskanie dostępu do danych. Czas przywrócenia dostępu do maili zależy w takich przypadkach od zabezpieczeń posiadanych przez dostawcę usługi, rozmiaru usterki i możliwości technicznych zespołu ds. disaster recovery.
Odzyskiwanie sms oraz odzyskiwanie wiadomości mms
Wiadomości sms przesyłane są zwykle pomiędzy użytkownikami przy wykorzystaniu telefonów oraz smartfonów. W efekcie, w większości przypadków historia korespondencji przechowywana jest w pamięci tychże urządzeń. Mimo, że dzisiejszych czasach sms nie stanowią już najpopularniejszej drogi wymiany informacji, bowiem w dużej mierze zostały wyparte przez nowsze rozwiązania w postaci komunikatorów internetowych, to nadal wielu użytkowników identyfikuje się z tą formą łączności. I choć zwykle wiadomości typu sms, czy sms nie mają zbyt dużej wartości dla użytkowników, to w niektórych sytuacjach ich utrata może być bolesna (np. odzyskiwanie sms na potrzeby sprawy rozwodowej). Jak zatem dochodzi do utraty wiadomości? Najczęściej jest to efekt:
– awarii telefonu
– przypadkowego usunięcia całej zawartości skrzynki odbiorczej zamiast pojedynczych wiadomości
– przywrócenia urządzenia do ustawień fabrycznych
O ile w dwóch pierwszych przypadkach odzyskiwanie danych zwykle kończy się powodzeniem, to zresetowanie telefonu najczęściej niszczy wszystkie wcześniejsze zapisy i czyni odzyskanie danych procesem niemożliwym do zrealizowania. Co prawda istnieją inwazyjne metody przywracania dostępu do tak utraconych informacji (metoda CHIP OFF), jednak wiążą się one ze zniszczeniem aparatu telefonicznego, na co nie każdy użytkownik może sobie pozwolić, zwłaszcza jeśli sprzęt jest nowy i przedstawia znaczną wartość materialną. W takich sytuacjach właściciel telefonu staje przed dylematem co jest dla niego ważniejsze – utracone wiadomości sms, czy telefon. W efekcie odzyskiwanie wiadomości sms z nowych modeli iPhone, odzyskiwanie sms z Samsunga, czy telefonu marki Huawei to niekiedy trudny wybór dla ich właścicieli.
Odzyskiwanie danych z Messengera oraz odzyskiwanie danych z WhatsApp i Viber
Messenger, WhatsApp i Viber to jedne z najpopularniejszych dziś internetowych komunikatorów na świecie, skupiających znaczne ilości użytkowników. Jednakże jeśli chodzi o odzyskiwanie z nich danych, skuteczność procesu, podobnie jak w przypadku poczty email uzależniona jest w dużej mierze od miejsca przechowywania informacji – jeśli dane zapisywane były w pamięci urządzenia, to laboratorium odzyskiwania danych nie powinno mieć problemu z przywróceniem dostępu do nich. Jednak, jeśli sprzęt stanowił tylko medium do wyświetlania komunikatów, ale cała historia korespondencji przechowywana jest w zasobach operatora, to szanse na przywrócenie dostępu do wiadomości maleją radykalnie.
Odzyskiwanie danych to złożony i wymagający proces, na który wpływ ma wiele czynników zewnętrznych, niezależnych od wyposażenia laboratorium oraz umiejętności, doświadczenia i kwalifikacji specjalistów. Możliwość przywrócenia dostępu do wiadomości zależy przede wszystkim od charakteru uszkodzenia nośnika oraz okoliczności ich utraty, ale w dużej mierze także pierwotnej lokalizacji plików (urządzenie fizyczne, czy chmura). Dlatego, mimo niewątpliwych zalet usług cloudowych warto czasami zastanowić się nad czynnikami ryzyka korzystania z nich, zwłaszcza w kontekście utraty danych i braku wpływu użytkownika na usuwanie awarii i realizację procesu odzyskiwania danych.
