Informatyka śledcza to szczególna gałąź informatyki, która przez cały czas musi się rozwijać, by nadążać za zmianami jakie niesie za sobą rozwój technologiczny. Jej istotą jest wykrywanie, zabezpieczanie oraz analizowanie cyfrowego materiału dowodowego, musi wychodzić zatem naprzeciw nowym rozwiązaniom wykorzystującym cyfrowe nośniki danych.
Jeszcze do niedawna pozyskiwanie dowodów elektronicznych skupione było na dyskach twardych komputerów. Wraz z rozwojem urządzeń mobilnych i przeniesieniem części aktywności społeczeństwa do sieci i portali internetowych analitycy śledczy zaczęli poszukiwać śladów czynów niedozwolonych w pamięciach telefonów komórkowych i smartfonów oraz analizując aktywność w internecie.
W chwili obecnej przed informatyką śledczą pojawiają się kolejne wyzwania – poszukiwanie dowodów incydentów zapisywanych w pamięciach masowych urządzeń obsługujących inteligentny dom, dronów czy czarnych skrzynkach samochodów.
Inteligentny dom
Systemy sterowania mieszkaniem i sprawdzanie stanu zainstalowanych w nim urządzeń na dobre zagościły już w domach Polaków. Z jednej strony mają chronić ich właścicieli przed zagrożeniami zewnętrznymi, z drugiej sprawić by dom był bardziej przyjazny dla jego gospodarzy.
Systemy mają chronić przed atakami wandalizmu, ale także skutkami zdarzeń losowych jak pożar czy zalanie. Pozwalają także na optymalizację zużycia energii elektrycznej czy centralnego ogrzewania i obniżenie kosztów eksploatacyjnych. Do tego są przyjazne w codziennym użytkowaniu, pozwalają na dostęp do panelu sterowania online, z dowolnego miejsca na świecie. W razie zaistnienia incydentu pozwalają na odtworzenie rejestracji wszelkiej aktywności użytkowników oraz zaistniałych zdarzeń.
Co się jednak dzieje w przypadku, kiedy złodziej dokonując rabunku jednocześnie niszczy urządzenie, lub ulegnie ono uszkodzeniu w efekcie pożaru?
Skoro urządzenia typu smart dom pozwalają na konfigurację i przechowywanie ustawień, a także archiwizację zmian, incydentów i zdarzeń to muszą być wyposażone w jakiś rodzaj pamięć cyfrowej. W urządzeniach stosowane są kości pamięci zbliżone do tych instalowanych w urządzeniach mobilnych. Zatem w przypadku uszkodzenia urządzenia powinna być możliwość pozyskania dostępu do zapisów dokonanych na nim przed usterką. Oczywiście pod warunkiem, że moduły pamięci pozostaną nienaruszone.
Komputery samochodowe
Nowoczesne samochody wyposażone są w komputery pokładowe odpowiedzialne za bezpieczne użytkowanie pojazdu oraz gromadzenie informacji o statusie pojazdu. W samochodach stosuje się oprogramowanie, które zbiera informacje o pojeździe, informuje użytkownika o potrzebach serwisowych, występujących problemach, czy parametrach podróży. Niemal każde auto wyposażone jest w tej chwili w nawigację.
Wszystkie te dane zapisywane są w pamięci zainstalowanej fabrycznie w samochodzie, w związku z tym można dokonywać ich odczytu i analizy w związku z awarią auta, bądź wypadkami drogowymi.
W tym kontekście, zarówno właściciele aut, jak również towarzystwa ubezpieczeniowe mogą być zainteresowane możliwościami informatyki śledczej w aspekcie roszczeń odszkodowawczych. Wypłata odszkodowania może być bowiem uzależniona od dostosowania prędkości, zastosowania środków bezpieczeństwa przez pasażerów (pasy), czy sprawności auta. Spory mogą pojawiać się zwłaszcza w związku z koniecznością wypłaty wysokich kwot odszkodowań, dotyczących aut luksusowych o znacznej wartości. Z jednej strony firmy ubezpieczeniowe mogą szukać haków na kierowcę, by uniknąć odpowiedzialności, z drugiej zaś właściciel auta dowodów prawidłowego użytkowania pojazdu i jego dobrego stanu technicznego.
Drony
Choć drony początkowo traktowane były niemal jak zabawki, stały się stałym elementem przestrzeni powietrznej. Z czasem zaczęto je wykorzystywać do coraz poważniejszych zadań – od dawna stosuje się je w wojskowości, stały się symbolem walki z terroryzmem, wspierają prace naukowców, penetrują miejsca trudno dostępne dla człowieka. Dzięki zastosowaniu w nich systemu kamer i łączności możliwe jest uzyskiwanie obrazu w czasie rzeczywistym na połączonym z dronem urządzeniu. W zastosowaniu komercyjnym niezwykle często drony używane są do nagrywania materiałów filmowych, dokonują pomiarów, zbierają również różnego rodzaju informacje. Dane pozyskiwane za pomocą drona zapisywane są w jego pamięci, rozszerzanej najczęściej poprzez użycie kart pamięci, np. microSD.
W przypadku uszkodzenia modułu pamięci, a także w razie wypadku i zniszczenia samego drona pojawia się konieczność odzyskiwania zapisanych przez niego danych. W celu przywracania dostępu do utraconych informacji stosuje się tradycyjne metody odzyskiwania danych, właściwe dla typu pamięci zainstalowanej w danym modelu sprzętu.
Inteligentne rozwiązania stosowane są stosunkowo niedawno, póki co firmy z branży odzyskiwania danych z nośników elektronicznych nie rozszerzyły swych ofert o przywracanie dostępu do danych z pamięci systemów inteligentnych domów, dronów czy nowoczesnych samochodów. I choć wydaje się, że póki co odzyskiwanie danych w ww. przypadkach to nadal pieśń przyszłości, to chyba należy spodziewać się rosnącej fali potrzeb w nie tak bardzo odległym czasie.
