Biegły z zakresu informatyki śledczej powoływany przez organy ścigania ma za zadanie zbadanie elektronicznego materiału dowodowego, zapisanego na cyfrowym nośniku informacji oraz wydanie na tej podstawie opinii.
Przesłanki powołania biegłego z zakresu informatyki śledczej
Opinia biegłego, przedstawiana pisemnie, bądź ustnie stanowi materiał dowodowy w prowadzonym postępowaniu. Opinii zasięga się, jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Taką wiedzę specjalną stanowią umiejętności z zakresu data forensic, czyli zabezpieczania, gromadzenia oraz analizy danych cyfrowych, zapisanych w pamięciach urządzeń typu dyski twarde, smartfony, czy kości pamięci.
Prokurator, czy sędzia prowadzący sprawę zwykle nie jest jednocześnie specjalistą z zakresu odzyskiwania danych oraz pozyskiwania danych z nośników elektronicznych, dlatego w celu podjęcia decyzji o ewentualnym przedstawieniu zarzutów, a następnie wydania sprawiedliwego wyroku zachodzi często konieczność wsparcia się wiedzą specjalistyczną posiadaną przez biegłych z zakresu informatyki śledczej.
Elementy postanowienia o powołaniu biegłego
O dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego wydaje się postanowienie, w którym należy wskazać:
1) imię, nazwisko i specjalność biegłego lub biegłych, a w wypadku opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalność i kwalifikacje osób, które powinny wziąć udział w przeprowadzeniu ekspertyzy;
2) przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformułowaniem, w miarę potrzeby, pytań szczegółowych;
3) termin dostarczenia opinii
Tak sformułowane postanowienie stanowi podstawę pracy biegłego, wyznacza mu zakres działań oraz wskazuje hipotezy, które biegły potwierdza, bądź obala, w efekcie analizy pozyskanego materiału dowodowego. W praktyce prokurator, bądź sędzia zadaje w postanowieniu konkretne pytania, typu:
1) Czy na nośniku znajduje się korespondencja prowadzona z konta [email protected]
2) Czy na nośniku znajdują się wiadomości sms wysyłane na numer 111-111-111
3) Czy z telefonu stanowiącego dowód nawiązywane były połączenia z numerem 222-222-222
4) Czy na nośniku znajdują się zdjęcia o charakterze pedofilskim
5) Czy na nośniku znajdują się dowody na prowadzenie rozmów przy użyciu komunikatorów internetowych
6) Czy na podstawie analizy historii przeglądanych przy użyciu komputera stron internetowych można stwierdzić, że podejrzany odwiedzał witryny o tematyce wskazującej jak pozbyć się dziecka
7) Czy możliwe jest odzyskanie wykasowanej zawartości dysku twardego, jeśli tak, to czy wśród odzyskanych danych znajdują się treści o charakterze pedofilskim
8) Czy wśród korespondencji mailowej prowadzonej z kont firmy xxx, są maile wskazujące na zaniedbania kierownika jednostki w kwestii bezpieczeństwa przeciwpożarowego
9) Czy wśród korespondencji sms, w tym wykasowanej znajdują się wiadomości stanowiące znamiona gróźb kierowanych w stronę ofiary
10) Czy na nośniku są dowody świadczące o przekazywaniu przez podejrzanego osobom trzecim materiałów o charakterze poufnym
Elementy opinii biegłego
Opinia biegłego powinna odnosić się bezpośrednio do treści postanowienia o jego powołaniu i zawierać:
1) imię, nazwisko, stopień i tytuł naukowy, specjalność i stanowisko zawodowe biegłego;
2) imiona i nazwiska oraz pozostałe dane innych osób, które uczestniczyły w przeprowadzeniu ekspertyzy, ze wskazaniem czynności dokonanych przez każdą z nich;
3) w wypadku opinii instytucji – także pełną nazwę i siedzibę instytucji;
4) czas przeprowadzonych badań oraz datę wydania opinii;
5) sprawozdanie z przeprowadzonych czynności i spostrzeżeń oraz oparte na nich wnioski;
6) podpisy wszystkich biegłych, którzy uczestniczyli w wydaniu opinii.
Do opinii biegły załącza również kartę pracy biegłego, stanowiącą podsumowanie przeprowadzonych prac oraz ich koszt.
Dodatkowo osoby, które brały udział w wydaniu opinii, mogą być, w razie potrzeby, przesłuchiwane w charakterze biegłych, a osoby, które uczestniczyły tylko w badaniach – w charakterze świadków. Jeżeli zaś opinia jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych.
