Data recovery to nie tylko sam proces przywracania dostępu do utraconych informacji, ale również jedna z dziedzin informatyki oraz cały sektor usług zorientowanych wokół danych zapisywanych na elektronicznych nośnikach informacji.
Odzyskiwanie danych w ścisłym znaczeniu oznacza podejmowanie czynności zmierzających do odtworzenia zapisu z nośnika elektronicznego, sprzed jego usterki, bądź sprzed modyfikacji danych dokonanej przez użytkownika. Na proces, w zależności od typu uszkodzenia, składa się szereg czynności manualnych, wspieranych działaniem specjalistycznego oprogramowania.
W przypadku utraty danych spowodowanej usterkami logicznymi w zdecydowanej większości przypadków, w celu przywrócenia dostępu do danych konieczne będzie użycie odpowiedniego softu. W internecie znaleźć można mnóstwo porad jak w domowych warunkach odzyskać dane, przy wsparciu właśnie oprogramowania. Użytkownicy, zapewne ze względu na ewentualne oszczędności, ciągają oprogramowanie na dysk, z którego dane zostały usunięte i do nieszczęścia nic więcej już nie potrzeba. Zapisanie jakichkolwiek danych w miejsce wcześniejszych informacji powoduje często nadpisanie danych, co jest operacją nieodwracalną. Nieodwracalność oznacza, iż procesu nadpisania nie można cofnąć – zwyczajnie póki co, nie ma rozwiązań technologicznych, które umożliwiałyby odzyskiwać dane po nadpisaniu.
Użytkownik – amator nie zdaje sobie często sprawy z konsekwencji swoich działań i postępując zgodnie ze wskazówkami wyszukanymi na forach internetowych oraz instrukcji użytkowania programu, tylko pogarsza sytuację. Niejednokrotnie, na skutek takich nieumiejętnych prób odzyskiwania danych, nie mogą już pomóc nawet firmy specjalizujące się w tego typu usługach.
Podobnie rzecz ma się w przypadku nośników noszących znamiona usterek mechanicznych. Choć zdrowy rozsądek nakazywałby odłączyć dysk od zasilania i przekazać go w ręce profesjonalnego podmiotu, wielu użytkowników wielokrotnie próbuje uruchomić nośnik. Zwykle próby kończą się niepowodzeniem, a czasami na tyle pogarszają stan nośnika, że odzyskanie danych staje się niemożliwe.
Dla niektórych właścicieli sprzętu same próby uruchomienia nie są wystarczające. Do firm odzyskujących dane często trafiają nośniki otwierane przez użytkowników, którzy mieli nadzieję na samodzielną naprawę. Jednakże już samo otwarcie obudowy dysku w warunkach nielaboratoryjnych powoduje, że do wnętrza dostają się niewidoczne gołym okiem zanieczyszczenia, wpływające na pracę wewnętrznych podzespołów nośnika.
Zresztą odzyskanie danych bez odpowiednich narzędzi, wiedzy oraz doświadczenia jest praktycznie niemożliwe. Nie bez powodu usługi w tym zakresie kosztują przeciętnie kilka tysięcy złotych.
Gdyby przywracanie dostępu do danych było tak łatwe, jak wydaje się niektórym klientom, firm data recovery byłoby na polskim rynku nie kilka a setki, a może tysiące.
Co zatem sprawia, że usługi odzyskiwania danych są tak specyficzne i unikalne?
Podstawowym czynnikiem jest wysoki poziom specjalizacji.
Aby zostać specjalistą z zakresu odzyskiwania danych nie wystarczy ukończyć studiów informatycznych. Informatyka jest w tej chwili tak rozległą dziedziną, że program wielu uczelni zupełnie pomija problematykę, bądź ją marginalizuje. Absolwenci kierunków technicznych często nie mają nawet elementarnej wiedzy na temat budowy i funkcjonowania dysków twardych, sposobu zapisów danych, czy systemów plików. Nie mówiąc już o znacznie bardziej zaawansowanych rozwiązaniach raidowych.
W związku z tym, aby wypozycjonować się na eksperta w zakresie odzyskiwania danych konieczne jest odpowiednie szkolenie poparte doświadczeniem wynikającym z codziennej pracy z elektronicznymi nośnikami danych. Koszt szkolenia to zwykle kilka – kilkadziesiąt tysięcy złotych, w zależności od zakresu kursu oraz poziomu zaawansowania uczestnika.
Nie da się też odzyskiwać danych bez odpowiedniego zaplecza technologicznego. Sercem każdej firmy odzyskującej dane powinno być laboratorium. Wiele podmiotów zdając sobie z tego sprawę, wprowadza w błąd swoich klientów informując o posiadaniu laboratorium, podczas gdy prace prowadzone są w warunkach zwykłego serwisu komputerowego, który nie musi spełniać tak wysokich standardów.
Podstawą wyposażenia każdego laboratorium data recovery powinna być komora bezpyłowa (komora laminarna), wyposażona w filtry zapewniające wysoki poziom czystości powietrza. Jest to istotne zwłaszcza przy nowych typach nośników, wyposażonych w wiele głowic odczytu i zapisu informacji, w których nawet najdrobniejszy pyłek może uszkodzić podzespoły.
Przede wszystkim skuteczność
Tym co odróżnia firmę świadcząca profesjonalne usługi odzyskiwania danych od zwykłego serwisu komputerowego jest przede wszystkim skuteczność. Profesjonalne podmioty, radzą sobie z niemal wszystkimi przypadkami utraty danych, w tym najcięższymi usterkami mechanicznymi.
Skuteczność to wypadkowa wielu czynników – odpowiedniego wyszkolenia, doskonałego przygotowania do pracy, doświadczenia oraz infrastruktury technicznej, czyli profesjonalnych narzędzi.
Biorąc pod uwagę powyższe nie ma co się zatem dziwić, że koszt odzyskiwania danych nie należy do najniższych. Jednakże odzyskiwanie danych to niekiedy jedyne wyjście dla tych którzy je utracili. Brak systemów backupowych sprawia, że bez danych niektóre firmy lub instytucje musiałyby zakończyć swą działalność bądź zaczynać ją niemalże od nowa.
