Dziś Dzień Radcy Prawnego – z tej okazji przypominamy, jak ważna jest we współczesnym cyfrowym świecie współpraca pomiędzy przedstawicielami zawodów prawniczych i informatyków śledczych. W dobie rewolucji cyfrowej każdy może stać się ofiarą, bądź sprawcą, zaś elektroniczny materiał dowodowy można znaleźć praktycznie w każdym smartfonie, czy laptopie.
CYFROWA RZECZYWISTOŚĆ 2019
Rozwój nowych technologii pociąga za sobą nowe metody działania pospolitych kryminalistów, a także cyberprzestępców, co wymusza z kolei konieczność podejmowania nowatorskich metod śledczych i gromadzenia materiału dowodowego w ramach prowadzonych postępowań. Dziś znaczna część dowodów przechowywana jest w pamięciach urządzeń cyfrowych, zaś ich pozyskiwaniem zajmują się specjalne przygotowane do tego laboratoria informatyki śledczej.
W związku z tym, choć jeszcze niedawno trudno byłoby sobie wyobrazić nawet, że prawnik i informatyk będą nadawać na tych samych falach, współpraca radców prawnych, adwokatów oraz przedstawicieli organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości z grupą zawodową informatyków i biegłych z zakresu informatyki śledczej staje się dziś nieodzowna.
6 LIPCA – DZIEŃ RADCY PRAWNEGO
Dziś Radcowie Prawni obchodzą swoje święto – 6 lipca to symboliczna dla nich data, bowiem w dniu tym, w 1982 roku uchwalona została ustawa o radcach prawnych, stanowiąca podstawę wykonywania tego zawodu. Samo święto obchodzone jest od 2011 roku, kiedy to zostało ustanowione przez Krajową Radę Radców Prawnych. W dniu swego święta prawnicy organizują liczne zjazdy i imprezy integracyjne, mające na celu nawiązywanie i pielęgnowanie relacji zawodowych i prywatnych, wymiany doświadczeń i utrwalanie współpracy pomiędzy przedstawicielami konkurujących ze sobą na co dzień kancelarii.
NA CZYM POLEGA PRACA RADCY PRAWNEGO?
Radcowie prawni świadczą pomoc prawną na rzecz swoich klientów praktycznie we wszystkich typach spraw, w tym w sprawach karnych, skarbowych, gospodarczych, pracowniczych, cywilnych oraz rodzinnych.
Zawód radcy prawnego stanowi zawód zaufania publicznego, którego wykonywanie oparte jest między innymi o Zasady Etyki Radcy Prawnego. Podstawę pracy Radcy stanowi art. 4 ustawy o radcach prawnych, zgodnie z którym „Wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej”, która obejmuje między innymi:
- Udzielanie porad i konsultacji prawnych
- Prowadzenie spraw sądowych i pozasądowych
- Opracowywanie opinii prawnych
- Przygotowywanie projektów aktów prawnych
- Sporządzaniu pism procesowych
- Reprezentowanie klientów przed urzędami i sądami w charakterze pełnomocnika lub obrońcy
- Występowanie w charakterze obrońcy w sprawach o przestępstwa i przestępstwa skarbowe
ELEKTRONICZNY MATERIAŁ DOWODOWY
Biorąc pod uwagę coraz ściślejsze związki prawa z nowymi technologiami oraz szeroki wachlarz spraw, którymi zajmują się radcowie prawni, istnieje wiele pól współpracy pomiędzy nimi, a informatykami śledczymi.
Dziś praktycznie w każdej dziedzinie życia wykorzystuje się telefony i smartfony, komputery i laptopy, a także zaawansowane magazyny danych. Także internet stał się powszechnym medium komunikacji, nawiązywania i podtrzymywania relacji, pozyskiwania wiedzy, informacji, dostarczania rozrywki, a także załatwiania spraw urzędowych i zaspokajania podstawowych codziennych potrzeb. W efekcie również i działalność przestępcza przeniosła swój środek ciężkości do sieci, zaś nowoczesne narzędzia służące do komunikacji wykorzystywane są także pomiędzy osobami łamiącymi prawo.
Wszystko to sprawia, że znaczna część współczesnych materiałów dowodowych opiera się o pamięci cyfrowe. Pozyskiwanie i analiza elektronicznego materiału dowodowego wymaga jednak specjalnej wiedzy i umiejętności, a także zastosowania specjalistycznych narzędzi badawczych. W procesie gromadzenia dowodów cyfrowych najważniejsze jest, by nie doprowadzić do modyfikacji zapisów, bowiem dowód pozyskany z naruszeniem łańcucha dowodowego może zostać z łatwością obalony przez przeciwnika procesowego.
DRUGA OPINIA BIEGŁEGO Z LABORATORIUM INFORMATYKI ŚLEDCZEJ
W związku z tym, może zdarzyć się, że w ramach prowadzonego postępowania konieczne będzie pozyskanie drugiej opinii biegłego informatyka. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w których pierwsza opinia jest niejasna, nierzetelna, niespójna, przeprowadzona została niezgodnie ze sztuką dowodową, bądź zachodzi podejrzenie manipulacji zawartością pamięci nośnika.
W efekcie każda ze stron postępowania może złożyć wniosek dowodowy o przeprowadzenie, bądź dopuszczenie nowego dowodu elektronicznego, w postaci badania zawartości pamięci nośnika elektronicznego, w tym dysku twardego, telefonu, pendrive, party pamięci, czy macierzy raid.
Na elektroniczny materiał dowodowy składają się w szczególności:
- Korespondencja mailowa
- Komunikacja przy użyciu komunikatorów internetowych
- Wiadomości tekstowe sms
- Wiadomości multimedialne, w tym mms
- Zdjęcia i filmy zlokalizowane w pamięci nośników danych
- Dokumenty i bazy danych
- Wszelkie dane i informacje znajdujące się w pamięciach cyfrowych
Dowody cyfrowe obejmują także wszelkie informacje na temat aktywności użytkownika w sieci, jak:
- Historia przeglądanych stron internetowych
- Archiwum wyszukiwań
- Materiały ściągane z sieci, bądź zamieszczane w niej, w tym w tzw. dark web
- Aktywność na portalach internetowych, czatach, czy w mediach społecznościowych
KOOPERACJA NA LINII KANCELARIA RADCY PRAWNEGO – LABORATORIUM INFORMATYKI ŚLEDCZEJ
Współczesny, świadomy zmieniającej się rzeczywistości prawnik zdaje sobie sprawę, że tradycyjne dowody mogą być dziś niewystarczające. W niektórych sprawach materiał analogowy po prostu nie występuje i jedyne źródło informacji o zdarzeniu może stanowić elektroniczny materiał dowodowy. W związku z tym współpraca pomiędzy Kancelarią Radcy Prawnego, a Laboratorium Informatyki Śledczej to dziś swoisty must have kooperacji biznesowej.
Współpraca radców prawnych z informatykami może okazać się w najbliższym czasie nie tyle pożądana, co wręcz nieodzowna. W związku z tym, może warto wyprzedzić konkurencję i już dziś nawiązać konstruktywną kooperację, zwłaszcza, że kancelarii radcowskich jest wiele, zaś profesjonalnych laboratoriów informatyki śledczej w skali całego kraju funkcjonuje zaledwie kilka.
