Każdego roku policja przyjmuje niemal dwadzieścia tysięcy zgłoszeń dotyczących osób zaginionych, co oznacza, że statystycznie każdego dnia giną 53 osoby. Niemal 1/3 tej wartości stanowią dzieci do 17 roku życia.
STATYSTYKI ZAGINIĘĆ W POLSCE
Jak podaje policja, większość zaginionych zostaje odnaleziona w ciągu pierwszych 14 dni po zaginięciu, zaś 95% dzieci w ciągu pierwszych 7 dni z powrotem trafia do swoich domów.
Poszukiwaniem osób zaginionych zajmuje się także Fundacja ITAKA – z podanych przez nią informacji wynika, iż w 2018 roku zgłoszono do fundacji 408 zaginięć – 238 spraw zakończyło się odnalezieniem osób, w tym 79 osób zmarłych, zaś część spraw nadal jest w toku. W ich poszukiwaniu pomocne mogą być narzędzia białego wywiadu i informatyki śledczej, pozwalające na odtworzenie ostatnich chwil przed zaginięciem, które w niektórych przypadkach są równoznaczne z ostatnimi chwilami życia.
OSOBA ZAGINIONA I ZAGINIĘCIE OSOBY
Pojęcia te definiowane są przez Zarządzenie NR 48 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 czerwca 2018 r. w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osoby zaginionej oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej tożsamości lub znalezienia nieznanych zwłok oraz szczątków ludzkich.
Zgodnie z dokumentem przez zaginięcie osoby rozumie się zaistnienie zdarzenia, uniemożliwiającego ustalenie miejsca pobytu osoby fizycznej, wymagające jej odnalezienia albo udzielenia pomocy w celu zapewnienia ochrony życia, zdrowia lub wolności. Z kolei osobą zaginioną jest osoba, którą na skutek zdarzenia uniemożliwiającego ustalenie miejsca jej pobytu należy odnaleźć w celu zapewnienia ochrony jej życia, zdrowia lub wolności.
Zgłoszenia zaginięcia dokonują najczęściej osoby najbliższe – rodzice, dzieci, drugie z małżonków, partner, rodzeństwo. Zakończenie poszukiwań kończy się m.in. gdy:
- odnaleziono osobę zaginioną lub jej zwłoki;
- ustalono miejsce pobytu osoby zaginionej;
- osoba zaginiona powróciła do miejsca zamieszkania;
- odnaleziona, pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona osoba zaginiona nie wyraziła zgody na ujawnienie osobie uprawnionej swojego aktualnego miejsca pobytu oraz złożyła pisemne oświadczenie w tym zakresie;
- osoba uprawniona, która zawiadomiła Policję o zaginięciu osoby, odwołała poszukiwania z uwagi na fakt nawiązania kontaktu z osobą zaginioną, a zgromadzone w sprawie informacje nie wskazują na potrzebę dalszego prowadzenia poszukiwań;
- uzyskano informacje o uznaniu przez sąd osoby zaginionej za zmarłą lub o stwierdzeniu przez sąd zgonu tej osoby;
- osoba zaginiona ukończyłaby 100 lat, a czynności poszukiwawcze prowadzone były przez okres co najmniej 10 lat;
- upłynęło co najmniej 25 lat od daty zakończenia czynności poszukiwawczych dotyczących osoby zaginionej
INFORMATYKA ŚLEDCZA I BIAŁY WYWIAD – ISTOTNE OGNIWO W POSZUKIWANIU OSÓB ZAGINIONYCH
Zgodnie z Zarządzeniem nr 48 jedną ze ścieżek poszukiwania osób zaginionych jest wykorzystanie technicznych środków wsparcia poszukiwań oraz dokonanie ustaleń telekomunikacyjnych. W ramach tychże czynności śledczy mogą przeszukiwać nośniki danych należące do osoby zaginionej (dostarczone przez najbliższych osoby zaginionej), w tym dyski twarde, kary pamięci, pendrive, a także telefon komórkowy, czy smartfon, pod kątem występowania na nich treści mogących mieć związek z zaginięciem, jak np.:
- informacji wskazujących na plany i zamierzenia osoby zaginionej, np. zamiar porzucenia dotychczasowego życia, zakup biletu i wyjazd w odległe miejsce
- konwersacji prowadzonych bezpośrednio przed zaginięciem, np. umawianie się na wyjazd z kochankiem, bądź pogróżki ze strony osób trzecich
- danych mające na celu wskazanie z jakimi osobami zaginiony kontaktował się w dniu zaginięcia, np. w celu odtworzenia ostatnich minut przed zaginięciem
W weryfikacji zapisów pochodzących z elektronicznych nośników danych pomocne może być także laboratorium odzyskiwania danych i informatyki śledczej, którego zadaniem jest analiza danych ujawnianych na nośnikach, a następnie opracowanie raportu stanowiącego podsumowanie poczynionych ustaleń. Podobnie wielu informacji może dostarczyć również analiza ruchu sieciowego osoby zaginionej, jej kontaktów internetowych, odwiedzanych w ostatnim okresie stron internetowych, czy aktywności w mediach społecznościowych. Niejednokrotnie zdarza się i tak, że w poszukiwania prócz służb państwowych oraz specjalistów w zakresu computer forensic włącza się także wynajęty przez rodzinę prywatny detektyw. Czasami bywa i tak, że dopiero detektyw podsuwa pomysł przeszukania cyfrowych zasobów osoby zaginionej, bądź ujawnia dodatkowe elektroniczne źródła informacji.
Informatyka śledcza może obejmować zakresem swego działania niezwykle szerokie spektrum spraw, zaś zawartość cyfrowych nośników danych stanowić może nieocenione źródło informacji, także w sprawach poszukiwania osób zaginionych.
